Sayıların Tarihi

Weltgeschichte der Zahlen

Harald Haarman

C.H.Beck, 2008

Aslinda sayilarin degisik kültürlerdeki sembolik anlamlari üzerine tavsiye edilmis bir kitabi ariyordum kütüphanede. Onu bulamadim, bu kitabi buldum. Sayilarin insanlik tarihine paralel hikayesini anlatiyor. Homo erectus'tan itibaren insanda sayi ve hesap bilincinden basliyor. Yedi kita, 70 iklim dolasiyor. Noktalardan, cizgilerden, iplere atilmis dügümlerden, vücudunu abaküs niyetine kullananlardan geciyor. Bildigimiz sayilarin Fenike'den baslayip Hindistan'a uzanan, oradan Musevi ve Arap topluluklari üzerinden Avrupa'ya dönen hikayesini anlatiyor.  Avrupa baskin, bugünün dünyasinda yaygin sayi sistemlerinden cikiyor. Bu arada sayilarin semboligine de az bucuk dokunuyor. Hepsinden önemlisi sayilarin da birer kültür nesnesi oldugunu, su anda kullandigimiz sayil sistemlerinin belli bir kültürün ürünü oldugunu ve baska türlü olmasinin da mümkün olacagini bize animsatiyor. 

Haarman cok yazan bir dilbilimciymis. Bir iki kitabini daha not aldim. 

Rakamlari ögreniyoruz / Say bak!

Sincabin rakamlara merak salmasi sebebiyle, sabah aksam söylemekte oldugumuz sarki:

Sag elimde bes parmak,
Sol elimde bes parmak,
Say bak, say bak, say bak
(Iki elin parmaklarini sayarak)
Bir, iki, üc, dört, bes
Bir, iki, üc, dört, bes

Hepsi eder on parmak
Inanmazsan say da bak
Say bak, say bak, say bak
(Iki elin parmaklarini sayarak)
Bir, iki, üc, dört, bes
Alti, yedi , sekiz, dokuz, on