24 Mart 2010 Çarşamba

Çift dil edinimi üzerine bir kitap daha

Bilingual First Language Acquisition
Annick De Houwer

* Bu kitapta BFLA ( Bilingual First Language Acquisition ) ve ESLA (Early Second Language Acquisition) arasında kesin bir ayırım yapılıyor. Yazara göre BFLA doğumdan itibaren iki dili bir arada öğrenme durumu. ESLA ise doğumdan itibaren önce bir dilin duyulup öğrenildiği, ikinci dilin ise ağırlıklı olarak erken dönemde (2-6 yaş) maruz kalınarak öğrenildiği durumları tanımlıyor. Anne ve babanın iki ayrı dili konuştuğu çift dilli ailelerde yetişen çocuklar BFLA örneği. ESLA genellikle çevre dilinden farklı bir dili konuşan ailelerin çocuklarının dil öğrenme süreci ile örnekleniyor. Bu durumda ikinci dil (çevre dili) çoğunlukla anaokulunda öğreniliyor. Bu durumda bizim durumumuz aslında BFLA değil, ESLA oluyormuş. İlginç. Başka kitaplarda rastlamadığım bir detay. Kitap aslen BFLA süreçleri hakkında olduğundan bize tam uymadı ama yine de okumaya devam ettim. Başka ilginç şeyler de öğrendim.

* Çocuğun ilk dil edinimi sırasında tek başına veya ardarda kullandığı ve yetişkinlerin genelde cümle düzeyinde anlam verdiği ifadelere "holophrase" deniyormuş. Bu sözcükten cümleye geçiş aşaması. Örneğin elini uzatıp "ekmek" diyen çocuğa içgüdüsel olarak "Acıktın mı? Al ekmek" veya "Aaa, evet, o bir ekmek" veya "Doğru, yere düşmüş ekmek, kaldıralım"   yanıtını veren yetişkin cümleye geçiş sürecini bir şekilde destekliyor.

* Daha sonra sözcükleri bir araya getirme dönemi başlıyor. BFLA çocukları yaklaşık 2,5 yaşında sıralaması doğru yapılmış, 3-4 sözcükten oluşan cümleler kurmaya başlıyor.

* Bir çok kitap ve internet kaynağında hararetle önerilen "bir dil, bir insan" yöntemini yazar  çift dil ediniminde o kadar da kritik öneme sahip görmüyor. (Bu arada kendisi de bir BFLA çocuğu imiş, çocuğunu da çift dilli yetiştiriyormuş). Söylediğine göre bu yöntemi kullandığını söyleyen ailelerin çoğunluğunda dahi, tutarlı olarak   bir yetişkin sadece ve sadece bir dil kullanıyor/kullanabiliyor değilmiş. Ayrıca dil edinimindeki gelişme seyri karşılaştırıldığında, diğer yöntemlerle arasında büyük bir fark bulunmuyormuş.

Pandora Türkiye'den bildiriyor... (I)

Bugün akşam haberlerinde Paris'ten bildiren muhabir, birinden bahsederken üç kez "binadan çıkış yaptı", bir kez "binaya giriş yaptı" dedi. Ben buralardan ayrılalı artık kimse binalara girip çıkmıyor anlaşılan.